Категория архивов: Жамият ва маънавият

Абдулла Орипов. Кўрган-билганларим

Абдулла Орипов. Кўрган-билганларим

Менинг туғилиб ўсган, болалигим ўтган жойлар Қарши (қадимги Насаф) шаҳридан беш-ўн чақирим шимолроқ томондаги Қўнғиртов этакларидир. Қўнғиртов дегани у ерда дов-дарахт йўқлиги, кўринишининг кулранг-қўнғир тусда бўлганлигидандир. Қўнғиртовда ягона шўр сувли булоқ бор, уни Қўтирбулоқ дейдилар.…

батафсил →

Навоийдан 9 SMS

Навоийдан 9 SMS

Аслида, бу мумтоз мисраларни, анъанага кўра, Алишер Навоийнинг шоҳбайтлари, ҳикматлари тарзида ҳам тақдим этиш мумкин эди. Ёшларнинг қизиқишлари ва ахборот асри талабларини инобатга олиб, “Навоийдан 9 SMS” дея сарлавҳа қўйишга журъат топдик. Зотан, қўша қулфлар…

батафсил →

Абдурауф Фитрат. Мусулмон севгиси

Абдурауф Фитрат. Мусулмон севгиси

Ҳикоят Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг қилкан урушлариндан бири биткач, бир мусулмон хотун тушуб қолкан ёролиларни излаб топмоқчи бўлди; ўлуклар оросика кирди. У ён-бу ённи излар чоғда “Оҳ… сув!..” деган бир товуш эшитди. Бир ёроли мусулмоннинг сувсодигини…

батафсил →

Янги китоб: Тушларингдан чиқиб келдим

Янги китоб: Тушларингдан чиқиб келдим

Тошкент, “Tamaddun” нашриёти, 2017 йил. – 112 б. Аннотация: Китобга Ватан, ота-она, ёшлик, бахт ва севги-муҳаббат мавзусидаги шеърлар жамланган. “Тушларингдан чиқиб келдим” нафақат шеърият мухлислари, балки кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган бўлиб, турли тадбирлар, тарғибот дастурлари…

батафсил →

Ёфас Алпин. Ёввойи мисралар

Ёфас Алпин. Ёввойи мисралар

(туркумдан парча) ПАЙҒОМ Уйғотди юрагим, Бир митти Садо. Деди: Тур, келмишдур Пайғоми Худо. Минг йиллик жодудан бўлурсан халос, Кўз очсанг, Одамга айланурсан бас! ЧИППА ҚОРОНҒИ ҒОР Ҳаёт туйнугидан чиқиб бир киши Деди, бу оламга қўймагин…

батафсил →

Текинтомоқлар

Текинтомоқлар

Баъзи текинтомоқ газетчилар, тайёрга айёр блоггерлару чаласавод, лекин шу ҳолига танилишга ўч “ижод ишқибозлари” тоза жонга тегди. Улар интернетда, газета-журналлар, китобларда берилган материалларни осонлик билан ўзлаштирадилар, ҳатто юзсизларча бутун бир асарни ҳеч қандай “тузатиш”сиз ўз…

батафсил →

Китобнинг уволига қолмайлик!

Китобнинг уволига қолмайлик!

Бугун китоб чиқарганнинг ошиғи олчи. Агар “китоб” дегани арзонгаров нашриётда сифатсиз қоғозга босилган, “майин” муқовасига панжара ортидан ё истиғно билан юзсизларча боқиб турган “қаҳрамон” сурати тамғаланган, деярли ҳар саҳифасидан фаҳш ҳиди келиб, сатрларидан қон томчилари…

батафсил →

Фикрсиз олим – мевасиз дарахт

Фикрсиз олим – мевасиз дарахт

Адабиётшунос олим, филология фанлари доктори Баҳодир КАРИМ билан суҳбат – Баҳодир ака, сизнинг бир қатор илмий ишларингиз, хусусан, қодирийшунослик бўйича чоп этилган тадқиқотларингизни катта қизиқиш билан ўқиганман. Абулла Қодирий ва унинг асарлари халқимиз учун, шубҳасиз,…

батафсил →

Глобаллашув: Тиллар тараққиёти ва таназзули

Глобаллашув: Тиллар тараққиёти ва таназзули

Статистик маълумотлар ва фаразлар Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ўтган асрда расман 2976 тилни қайд этган бўлса-да, ҳар хил ҳисоб-китобларга кўра, дунёда 7 мингга яқин тил борлиги эътироф этилади. 2005 йили тузилган ЮНЕСКО рўйхати 6912 тилни қамраб…

батафсил →

Сизга тўзим берсин, маданиятлилар!

Сизга тўзим берсин, маданиятлилар!

Йўл-йўлакай Таҳрирсиз хаёллар Маданиятсизлар урчиган муҳит билан муроса этиш ўзини ҳурмат қилган, иззати нафсини билганлар учун доим оғир кечган. Маданиятлиликни ҳар ким ҳар хил тушунса-да, умуман, ўқимишлилик, таълим-тарбия кўрганлик, зиёлилик, маърифат каби тушунчалар унинг асосини…

батафсил →

Омон Мухтор ёди: Баҳром Рўзимуҳаммад. Садоқат

Омон Мухтор ёди: Баҳром Рўзимуҳаммад. Садоқат

Дўстлик тўғрисида гап кетганида раҳматлик дадам қадимдан нақл келтириб, шундай дер эдилар: дўст уч хил бўлади. Биринчиси – нон дўсти. Яъни, мол-мулкинг, пулинг кўп бўлса сен билан дўстлашишга интиладилар. Икинчиси – жонон дўсти. Яъни чиройли…

батафсил →

Махсус лойиҳа: Тил тақдири

Махсус лойиҳа: Тил тақдири

Тилимиз мўъжизанинг ўзгинаси. Неча асрлардан буён шу мўъжиза туфайли миллатимиз маънавияти, маданияти нодир асарларда зуҳур топмоқда. Истиқлол йилларидан бошлаб тилимиз анча эркин нафас ола бошлади. Ҳатто кўпдан буён «кўринмай» қолган қадрдон сўзлар яна ўзгача жило…

батафсил →

Усмон Қўчқор ёди

Усмон Қўчқор ёди

“ШОИРНИНГ ҚАЛБИДА АЛАМИ БОТИН…” …жавонимни титкилаб ўтирсам, лоп этиб, Усмон Қўчқорнинг “Акссиз садолар” номли китоби чиқиб қолди. Иқтисод қилинган қоғозлар ҳисобига 1986 йилда босилган. Бори-йўғи 64 бет. Фақир “иқтисод қилинган қоғозлар” атамасини негадир қаламкаш ижодига…

батафсил →

Жўра Фозил. Саҳродаги ёлғиз дарахт

Жўра Фозил. Саҳродаги ёлғиз дарахт

Эссе Онам, Ҳикматой Ражаббек қизи вафот этганларида мен 17, Яҳё акам 30 ёшда, отам Абдуваҳоб Фозил эшон ўғли боқий дунёга рихлат қилганларида акам 36, мен 23 ёшда эдим. Оиламиздаги 7 нафар ўғил-қиздан 5 таси уруш,…

батафсил →

Бахтинисо. Шеърлар & Ҳалима Аҳмад. Менга Қуёшни юбор (Бахтинисога мактуб)

Бахтинисо. Шеърлар & Ҳалима Аҳмад. Менга Қуёшни юбор (Бахтинисога мактуб)

*** Агарда қайтмасам… Кузги боғларга Бир насим бўламан, чекинар оғриқ. Кўзимнинг олдида юксаласан сен, Кўзимнинг олдида улғаяр борлиқ. Мен сингиб бораман майсага, ерга, Қайғулар кўксимни топтамас бевақт. Менинг юрагимда чайқалар дунё, Менинг овозимда чучкирар дарахт.…

батафсил →

Раҳмат Файзий. Инсонийлик истеъдоди. Кундаликдаги қайдлардан

Раҳмат Файзий. Инсонийлик истеъдоди. Кундаликдаги қайдлардан

“Тонгда чинқириб чақалоқ дунёга келди. Унинг танглайини кўтариб, қулоғига азон айтаётган қария аста пичирлади: “Ризқли, насибали, ота-онали, меҳр-оқибатли бўлсин, сутига эга қилсин…” …Бутун умри ва ижоди давомида инсоний меҳрни мадҳ этган, аввало, ўзлари ана шундай…

батафсил →

Шукур Холмирзаев. Адабиёт ўладими?

ШХБундан уч йилча бурун, демак, талай жумҳуриятларнинг собиқ Иттифоқ таркибидан ажралиб чиқиши аниқ бўлиб турган, ҳатто мухториятларда ҳам ғалоғул қўпган, ҳамма нарса ўз номи билан аталиб, асл қадриятлар юзага балқиб чиқаётган ва жамиятнинг устувор устунларига-да танқидий кўз билан қараш авж олган, ит эгасига боқмай қўйган «асов ғалаён»лар замонида кўпларнинг кўзига адабиёт кўринмай қолди; бундай вақтларда «қиёмат қойим» яқинлигидан башорат қилувчилар ҳам пайдо бўлганидек (тарихда бундай башоратлар авж олган даврлар кўп бўлган), оммавий олатасирда кўздан йироқлашган адабиётни ҳам «ўлди»га ёхуд «ўнгланмайдиган касал»га чиқарганларнинг-да овози эшитила бошлади. Читать далее →

Бегали Қосимов ёди / Begali Qosimov yodi

Бегали Қосимов ёди / Begali Qosimov yodi

Маърифат зиёси Бадиий ижодда истеъдод қадрланади. Истеъдод эгаси ёзган шеърлар, достонлар, ҳикоя ва романлар, албатта, ўз услуби билан алоҳида ажралиб туради. Худди шунингдек, адабиётшуносликда ҳам истеъдодлар ўз сўзи ва илм йўлига, ўз услуби ва назарий…

батафсил →

Оддий инсоний туйғудан… озон қатламига қадар

Оддий инсоний туйғудан… озон қатламига қадар

Ёзувчи ва филолог олим Хуршид ДЎСТМУҲАММАД билан суҳбат – Президент Шавкат Мирзиёевнинг Фанлар академияси аъзолари, етакчи фан намояндалари билан учрашувида миллий академиямиз фаолияти билан боғлиқ  ютуқлар қатори бир талай камчиликлар ҳам тилга олинди. Бутун дунёда…

батафсил →

Зуҳриддин Исомиддинов. Лотин ёзуви: ечимдан кейинги муаммолар

Зуҳриддин Исомиддинов. Лотин ёзуви: ечимдан кейинги муаммолар

Фуқаролик жамиятида ҳар бир шахс ижтимоий аҳамиятга эга фикрини эмин-эркин баён қилиши мумкин ва агар у маъқул бўлса – мақбул ҳам бўлади. Мана шунинг далдасида лотин ёзуви борасида баъзи мулоҳазаларни баён этишга жазм қилдим. Токи,…

батафсил →